สถานที่ท่องเที่ยวในหลายจังหวัดเริ่มเปิดรับนักท่องเที่ยว หลังรัฐมีมาตรการผ่อนปรนจากสถานการณ์โควิด-19 แต่ยังคงมาตรการคัดกรองอย่างเข้มงวด ที่ตลาดน้ำลำพญา จ.นครปฐม พ่อค้าแม่ค้าเริ่มนำสินค้ามาเปิดบริการตามปกติ กับ “ขนมไข่ปลา” ชื่อแม้จะเป็นของคาว แต่ความจริงแล้วเป็นขนมไทยโบราณที่มีรูปลักษณ์และสีสันสวยงามน่ารับประทานสุด ๆ ปัจจุบันหากินยาก เนื่องจากขนมไทยโบราณมีความละเอียดและซับซ้อน จึงมีคนทำขายน้อย ขนมโบราณบางชนิดก็สูญหายไป จนทำให้คนรุ่นหลัง ๆ ไม่เคยเห็นและ ไม่เคยรู้จักชื่อเลย ดังนั้นการจะทำให้ขนมไทยโบราณกลับมาเป็นที่รู้จักของคนรุ่น หลังอีกครั้ง ทุกฝ่ายต้องช่วยกันอนุรักษ์ พัฒนารูปแบบ เพิ่มช่องทางการขาย และประชาสัมพันธ์ช่วยให้ขนมไทยกลับมาเป็นที่นิยมได้ คอลัมน์ “ช่องทางทำกิน” จึงนำข้อมูลขนมชนิดนี้มานำเสนอ…
ผู้ที่จะมาให้ข้อมูลเรื่องนี้ คือ โชฎิรส ผลวงศ์ หรือ “รส” อายุ 40 ปี เจ้าของร้านขนมไข่ปลา สูตรโบราณตลาดน้ำลำพญาซึ่งเล่าถึงที่มาของอาชีพนี้ให้ฟังว่า เดิมนั้นเคยทำงานเป็นเสมียนบริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง มีวันหยุดเสาร์-อาทิตย์จึงอยากจะทำอาชีพเสริมด้วยการขายหวานเย็น-นมสดที่ตลาดนัดบางบอน เป็นอาชีพที่ไม่มีขั้นตอนที่ซับซ้อนยุ่งยาก เพราะเครื่องเคียงที่ใส่ในหวานเย็นก็หาซื้อได้ตามท้องตลาดทั่วไป ขายไป ๆ รู้สึกสนุกและขายดี ประกอบกับเคยคิดฝันไว้ว่าอยากจะทำค้าขาย จึงตัดสินใจลาออกจากงานมาขายขนมหวานเย็น-นมสดอยู่นานถึง 3 ปี แล้วมีเหตุให้เปลี่ยนอาชีพอีกครั้งเนื่องจากประสบอุบัติเหตุตกบันได ต้องพักรักษาตัวนานประมาณ 3 เดือน
“ช่วงที่รักษาตัวไม่ได้ขายของจึงต้องคืนแผงขายของเขาไป พอรักษาตัวหายแล้วจะขายของก็ไม่มีแผงให้ขาย จะกลับไปทำงานที่เดิมก็รู้สึกเบื่อ ไม่อยากจะทำงานประจำนั่งโต๊ะ จึงมองหาแผงขายของที่ใหม่ พอดีคุณแม่ขายขนมบ้าบิ่นอยู่ที่ตลาดน้ำลำพญาหาแผงขายของที่นั่นให้ ก็ไปเดินสำรวจดูร้านอื่นว่าขายอะไร แล้วก็ตัดสินใจทำขนมไข่ปลาขาย เพราะยังไม่มีคนขาย ประกอบกับพอจะรู้แนวทางการทำอยู่บ้างเพราะเป็นขนมชอบกินตั้งแต่เด็ก ๆ ไปเที่ยวที่ตลาดสามชุก ทีไรต้องซื้อกลับมากินทุกครั้ง จากนั้นก็มาทดลองฝึกปรือฝีมือกับญาติ ซึ่งทำขายอยู่ที่สุพรรณบุรีประมาณครึ่งเดือน ก็ไปเริ่มทำขายที่แผง ตลาดน้ำลำพญาวันเสาร์-อาทิตย์ ปรากฏว่าขายดีมากยิ่งมีไอดอลและคนดัง ๆ มาชิม นักท่องเที่ยวก็จะตามรอยมาชิมกันมาก จนทำให้เธอต้องเพิ่มเมนูขนมเพิ่มคือ ขนมเล็บมือนาง และข้าวเม่าคลุก”
อุปกรณ์
ที่ใช้ มี..เตาแก๊ส, กระทะทองเหลือง, กระชอน, ทัพพี, ถาดสเตนเลส, เล็บแมวขูดมะพร้าว, กะละมังสเตนเลส ส่วนเครื่องไม้เครื่องมืออื่น ๆ หยิบฉวยได้จากในครัว
วัตถุดิบ
หลัก ๆ ก็มี..แป้งข้าวเหนียว 1 กก., แป้งข้าวเจ้า2 ขีด, น้ำตาลทราย 1 1/2 กก. (เผื่อสำหรับทำน้ำเชื่อม),หัวกะทิ 1/2 ½ ถ้วยตวง, เนื้อตาลสดยี 1/2 กก., ใบเตยหอม, มะพร้าวทึนทึกขูดเส้นแบบใส่หน้าขนม และเกลือป่น
ขั้นตอนการทำ “ขนมไข่ปลา สูตรโบราณ”
เริ่มจากการทำตัวขนมก่อน ผสมแป้งข้าวเหนียวและแป้งข้าวเจ้าลงในกะละมังใบเดียวกัน แล้วหยิบเกลือใส่ลงไปนิดหน่อย เคล้าส่วนผสมแป้งให้เข้ากัน แล้วนำเนื้อตาลสดยีที่เตรียมใส่ตามลงไป ใช้มือเคล้าส่วนแป้งกับเนื้อตาลยีพอเข้ากัน เติมน้ำกะทิลงไป ใส่เสร็จก็เคล้าส่วนผสมให้เข้ากัน ใส่น้ำสะอาดลงไปนิดหน่อย เคล้า ๆ นวด ๆ รวมกันอีกที
ใช้มือนวดขย้ำส่วนผสมไปเรื่อย ๆ จนแป้งเนียนนิ่มมือ สามารถปั้นเป็นก้อนได้ ไม่เหลวและไม่แห้งจนเกินไป จากนั้นทำการพักแป้ง 10 นาที (ขั้นตอนนี้ให้ใช้ผ้าขาวบางชุบน้ำบิดหมาด ๆ มาคลุมไว้เพื่อไม่ให้แป้งแห้ง) ระหว่างพักแป้งให้ขูดมะพร้าวทึนทึกด้วยเล็บแมว เสร็จแล้วเคล้าด้วยเกลือเล็กน้อยเตรียมไว้
การทำน้ำเชื่อม
ผสมน้ำตาลทรายกับน้ำสะอาดพอประมาณใส่ในกระทะทองเหลืองต้ม แล้วมัดใบเตยใส่ลงไปด้วยเพื่อให้มีกลิ่นหอม ต้มไป เรื่อย ๆ จนน้ำเชื่อมเข้มข้นเล็กน้อย ใช้ทัพพีตักน้ำเชื่อมแบ่งส่วนหนึ่งไว้สำหรับแช่ตัวขนม อีกส่วนที่เหลือก็ให้อยู่ในกระทะเหมือนเดิมเพื่อไว้ต้มตัวขนม
จากนั้นนำแป้งปั้นเป็นเส้น ๆ ลักษณะเหมือนไข่ปลา เอาปลายมาทับกันไว้ เรียงใส่ถาดจนเสร็จ ก่อนจะนำไปลงต้มในน้ำเชื่อมในกระทะทองเหลือง เมื่อขนมไข่ปลาสุกแล้วจะลอยตัวขึ้นมา ใช้ทัพพีตักช้อนตัวแป้งที่สุกไปแช่ในน้ำเชื่อมที่ตักแบ่งไว้ แช่ทิ้งไว้ 20 นาที ก่อนจะตักเอาแต่ตัวขนมขึ้นมาจากน้ำเชื่อม ใส่ไปในมะพร้าวที่ขูดเตรียมไว้ คลุกเคล้าให้เข้ากัน
สำหรับเทคนิคการทำขนมหวานไทย รส บอกว่าในขั้นตอนการนวดแป้ง “ต้องใช้มือ” ไม่สามารถใช้อุปกรณ์อื่นแทน หรือไม่สามารถใส่ถุงมือได้ เหตุผลเพราะต้องใช้การสัมผัส เพื่อจะได้รู้ว่านวดแป้งนุ่มมือเข้ากันดีแล้วหรือยัง รวมทั้งเรื่องความชื้นของเนื้อตาลยีมีผลต่อความชุ่มชื้นและแห้งแข็งของแป้งด้วย
สำหรับราคาขาย “ขนมไข่ปลา” เจ้านี้ ขายชุดละ 25 บาท ( มี 20 ตัว)
ใครสนใจอยากจะทำขายเป็นอาชีพเสริมหรือทำเป็นอาชีพอิสระก็ลองนำสูตรที่ให้ไปฝึกฝนฝึกทำกันดู เพราะขั้นตอนการทำไม่ซับซ้อนยุ่งยาก หรือใครอยากลองชิม “ขนมไข่ปลา” เจ้านี้ วันหยุดเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ขายประจำอยู่ที่ตลาดน้ำลำพญา จ.นครปฐม ต้องการสั่งไปใช้ในงานอีเวนต์หรืองานต่าง ๆ ติดต่อ รส-โชฎิรส ผลวงศ์ เจ้าของกรณีศึกษา “ช่องทางทำกิน” รายนี้ ได้ที่โทร. 09-8946-1648 ซึ่งนี่ก็เป็นอีกเมนูขนมหวานที่ช่วยอนุรักษ์สืบสานศิลปะอาหารไทย.
…………………………………………………
เชาวลี ชุมขำ : รายงาน
เครดิต https://www.dailynews.co.th/article/777213